Üniversite Tercihleri ve Bilgisayar Mühendisliği
Merhaba arkadaşlar. Gebze Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği 2014-2018 mezunu olarak bölüm ve üniversite seçimleri hakkındaki bilgilerimi aktarmak ve bir nebze olsun yardımcı olmak istedim. Üniversite tercihleri ve bölümlerden sonra bilgisayar mühendisliğini işleyeceğim. Üniversitemizin bölümü hakkında ise bir link paylaşacağım, gelen soruları da yanıtlayabilirim.
Başlamadan önce bilmenizi isterim, yazdıklarım kendi gözlem ve düşüncelerimdir. Bu sebeple bir mezun tavsiyesi adı altında değerlendirmenizi ve süzgecinizden geçirmenizi rica ediyorum. Haydi başlayalım:
2014 yılında sınav sonuçlarımı gözlemledim ve MF-4 ile girmeye karar kılmıştım. Sıralamam 50.000 civarlarında idi. Bana yakın olduğundan(tek yakınlığı oyun oynamamdı tabii) Bilgisayar Mühendisliği ve fena gözükmüyor diye Endüstri Mühendisliği seçmiştim. En yüksek üniversitelerden itibaren bölümler art arda gelecek şekilde yazmıştım. GTÜ Bilgisayar Mühendisliği 12. tercihimdi. İyi ki GTÜ gelmiş, şükrediyorum.
Neden şükrediyorum? Doğru zamanda seçmiş olduğum bir üniversite idi ve şanslıyım ki benimle uyuşan bir eğitim sistemine sahipti. Ama en önemlisi, bölümümüzde ilham aldığım hocalar vardı ve hiç programlama bilgim olmadan girdiğim halde hızlıca aşina olmuştum. Yeni mezunum ve 4 sene boyunca pişman olduğum bir an olmadı. Demek istediğim şu ki iyi bir üniversite size bir amaç verir, sizi yönlendirir. Öğrenmeyi öğretir ve zorlar. Zorlamayan bir üniversite sizi gerçek hayata hazırlamaz. Daha önemlisi, siz kendinizi zorlamadıkça gelecekteki hayatınıza katkıda bulunamazsınız, sadece kaçınılmazı ertelersiniz. Bu üniversiteleri özel/devlet diyerek, öğrenci sayısına bakarak veya ekşi sözlük yorumlarıyla değerlendiremezsiniz. Hocaları inceler ve sorarsınız, hocalar lise ve ortaokula dair bir çalışma yapmış mı(öğrenci üzerindeki davranışını değerlendirebilirsiniz) veya akademik olarak ne kadar güçlüler( kendi alanındaki katkıları nedir ve amaçları sizin hayallerinizle uyuşuyor mu?) buna bakarsınız.
Üniversitenizi değerlendirdiniz ve aralarında bir liste oluşturdunuz diyelim, bölümünüz nedir? Bölümünüzü hayallerinize göre şekillendirmenizi tavsiye ederim. Hayalleri olmayanlar için ise araştırmalarını. Yakın arkadaşımın kardeşi sınavdan hemen sonra bana gelerek Bilgisayar Mühendisi olmak istediğini fakat bilgi seviyesinin oyun oynamak ve ofis programlarında en basit şeyler yapmak olduğunu dile getirdi. Kendisine bu alanda yapılabilecek çeşitli örnekleri verdim ve tepkilerini izledim. Puanı ve sıralamayı kötü beklediğinden birazdan sizlere aktaracağım maddeleri kendisine ilettim ve yaz ayında başlaması için bir yol haritası çizdim. Bu maddeleri üniversite veya bölüm neticesinde çok ayırmamakla beraber çoğunda geçerli sayabileceğimize inanıyorum:
- Üniversite sana bir amaç katabilir, eğer amacın yok veya belirsiz ise. Üniversiten ne olursa olsun bilgiyi alacak da sensin onu işleyecek de. Bunu anlamlı hale getirerek bir katkı sunacak olan sensin. Bu sebeple öğrenmek senin görevindir, okul üzerine bilgi bocalamak zorunda değildir. Bu sebeple puanın düşük diye üzülme veya yüksek diye sevinme. Senin davranışların ve isteğin, araştırmaların ve yaptığın işe olan saygın seni yüceltecektir.
- Her bölüm veya her üniversite avantajlı değildir. Hayallerin ülke içinde iş azınlığına sahipse bunu değerlendirip isteklerin doğrultusunda planlar oluşturabilirsin. Ya da hedefin yurt dışında çalışmak veya akademik ilerlemek de olabilir. Bu soruları en iyisi mezunlara sorabilirsin. Yardımcı olacaklarına eminim, çekinme lütfen.
- Ailene sor, fakat güvenme! Ailen tecrübe konusunda iyi olabilir, ama onların zamanı geçti. Hayallerinin ailesi tarafından terslendiği arkadaşlarım oldu. Ailesinin yaptığı yanlış analizle “doktor ol, mühendis ol” kafasıyla pişman olan arkadaşlarım oldu. Aileniz güvence kaynağınız olabilir, ama hayat sizin hayatınız.
- Boş hayallere kapılma! Hayallerinin tutarlı olması gerektiğini düşün. Bilgi birikimini ve gideceğin alandaki bilimsel alanların seninle olan uyumunu gözet. Örnek verelim, kimyadan nefret etmiş bir insandan kimya ile ilgili bölümleri istemesi veya arka planda kimya bilimini gerektirecek alanları düşünmesi sanıldığı kadar iyi olmayabilir. Benim matematik alanında harika olduğum söylenemez fakat isteyince yapacağımı bilerek bu alana güvendim.
- Üniversite yatıp geçme yeri değildir! “Üniversite’de her şey farklı olacak” söylemlerini bırakalım artık. Üniversite pratik ve teorik olarak bir alanda uzmanlaşma yolunda ilk adımınızdır. Sizi ülkemiz ve global olarak anlamlandırmaktadır. Üniversite diplomanızı aldığınızda, verdiğiniz derslerin arkasında duracak ve alanınızda üretim yapacak bir insan olmanız bekleniyor ki bu durum gayet doğal. Günde 1–2 saat çalışıp alanınızı merak ederseniz zaten bu iş tamam demektir. “Son haftaya bırakırım” kafasını bırakarak düşünün hedeflerinizi.
Ekstra maddelerle sulandırmaya gerek yok diye düşünüyorum. İsterseniz üniversiteleri arayarak hocalarla konuşmak da isteyebilirsiniz. Bir gezi planı yapıp ailenizle gezebilir ve üniversite ortamında mantıklı tercihler yapabilirsiniz.
Gelelim Bilgisayar Mühendisliği bölümüne. Bilgisayar Mühendisliği( umuyorum her üniversite bu şekilde işliyordur…) Yazılım, Donanım ve mantık süreçleriyle çözümler üretilen bir mühendislik dalıdır. Yazılım tarafında programlama dilleri, veri yapıları ve kompleks sistemlerle çözüm geliştirirken , donanım kısmında elektronik mühendisliği alanına girecek projeler üretmekteyiz. Elbet ki biri diğerinden ayırt edilmesin, bizim için ikisini bilmek önem taşıyor. Sadece yazılım alanında ilerleyecek olursanız Yazılım Mühendisliği, sadece donanım alanında ilerleyecekseniz Elektronik Mühendisliği de uyacaktır. Bilgisayar Mühendisliği bir ara mühendislik olarak tanımlanabilir fakat ben yazılımcının donanımı, donanımcının yazılımı bilmesini şiddetle tavsiye ediyorum. Artık ayırt etmemiz yeterince güçken bir alanda ilerlemek sizi bilgi birikimi olarak zayıf bırakacaktır.
Neler yapıyoruz bilgisayar mühendisliği bölümünde? Araştırmanız için bazı özel alanları maddeleyelim:
- Gömülü sistemler:
Belli bir amaca yönelik programlanmış elektronik sistemlerdir. Her alanda (TV, çamaşır makinesi, uydu, savunma sanayi ekipmanları, fotoğraf makineleri ve kameralar, her türlü oynatıcılar, mutfak robotları, elektronik fabrika robotları …) mevcuttur ve saymakla bitmez. Genellikle low level(aşağı seviye) dediğimiz C/C++ gibi diller ağırlıkta kalır. Sürekli bir işe alım mevcuttur( her gün görmekteyim) ve ölmeyecek alan diyebiliriz.
IoT diye bahsettiğimiz Internet of Things bu başlıkta ilerlemektir. Sahip olduğunuz her elektronik cihazın birbiriyle bağlı olduğu ve konuştuğu, bu iletişimden çıkan bilginin analiz edilerek size daha iyi bir yaşam sunacağı veya yükten kurtaracağı bir geleceği hayal etmektedir.
- Yapay Zeka:
“ İdealize edilmiş bir yaklaşıma göre yapay zekâ, insan zekâsına özgü olan, algılama, öğrenme, çoğul kavramları bağlama, düşünme, fikir yürütme, sorun çözme, iletişim kurma, çıkarımsama yapma ve karar verme gibi yüksek bilişsel fonksiyonları veya otonom davranışları sergilemesi beklenen yapay bir işletim sistemidir.”
Bu alanda söyleyebileceğim çok şey olmasına rağmen özetlemeye çalışırsam, bilim ve mühendislik tarihindeki önemli dalgalardan biri yapay zekadır diye düşünüyorum. İnsanı monotonluktan kurtararak aradan çıkaracak, üretkenlik ve hayal gücü ile insanları özgürleştirecek bir dalga. İnsanlığın gelişimi bir avuç insanın (miktar göreceli) hayalleri üzerinde ilerliyor, düşünün bakalım yapay zeka monotonluğumuzu elimizden alıp bizi kurtardığında nasıl bir ivme kazanacağız?
- Bilgisayarla Görü:
Bilgisayarın görüntü (RGB, hiperspektral, çeşitli frekans aralıklarında …) ve görüntü akışlarından(video) anlam çıkarması manasına gelir. Yakın zamanda en iyi çözümleri yapay zeka ile ortaya çıkmıştır fakat yapay zekanın erişemediği alanlar da mevcuttur(snake algorithm). Her alanda kendine yer edinebilecek çözümler düşünebiliriz.
- Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik:
Basitçe:
- Sanal gerçeklik sizi sanal bir ortama alarak orada bir tecrübe yaşamanızı sağlar.
- Artırılmış Gerçeklik sizin olağan tecrübelerinizi(görüş, ses vb.) analizlerle birleştirerek göremediğiniz şeyi anlamlandırır.
Sanal gerçeklik yakın zamanda oyunlar ve simülasyonlarla kendini göstermektedir. Artırılmış gerçeklik de aynı alanlarda kendini gösterirken aynı zamanda fabrikasyon ve iş hayatında da (örneğin bir masayı monte ederken onun montaj aşamalarını bir gözlük vasıtasıyla gördüğünüzü düşünün) çözümler sunmaktadır. Artırılmış gerçeklik bilgisayarla görüden destek almaktadır. Düşüncem şu ki, iki alan da inanılmaz bir kolaylık getirecek fakat donanım olarak insanlığın geneline yayılamayacak bir durumda. Hazırda telefonlarınız ile bu tecrübeyi ( IKEA’nın telefon uygulaması) yaşayabiliyorsunuz.
- Siber Güvenlik:
“ Kurumlar açısından siber güvenlik, işle ilgili kritik öneme sahip işlevlerin kullanılabilir olmasını, operasyon ve bilgi güvenliği sayesinde gizli verilerin korunmasını sağlamak demektir. Hükümetler açısından ise vatandaşların, kurumların, kritik altyapının ve devlete ait bilgisayar sistemlerinin saldırılara ya da verilerin çalınmasına karşı korunması anlamına gelir. Tanımlar farklı olsa da, siber güvenlik bireylerin, kurumların ve hükümetlerin bilgi işlem hedeflerine güvenli, özel ve güvenilir bir şekilde ulaşmalarına olanak veren ortak etkinlikleri ve kaynakları ifade eder.”
Siber güvenlik bilimi, IoT ve Yapay Zekanın ilerlediği teknoloji dalgasında en önemli güvenlik unsurudur. Verinin en önemli olduğu çağa geçiş yaptık ve onun güvenliği aslında bizim şahsi güvenliğimiz haline geldi.
- Yazılım Mühendisliği:
“Yazılım Mühendisliği; sistemli, düzenli, ölçülebilir bir yaklaşımın yazılım geliştirme de, yazılımın işlenilmesinde ve bakımında uygulanmasıdır. Yani mühendisliğin yazılıma uygulanmasıdır. “
Bu alan müşteri ilişkilerinden analize, planlama ve tasarımdan kodlamaya, kodlamadan bakıma kadar her türlü alanı kapsayabilmektedir. Sağlıklı, sürekli, geliştirilebilir yazılımın ölçütleridir bu alan. Başarılı yazılımlar yazılım mühendisliği ile desteklenmelidir.
- Veritabanı Mühendisliği:
Veritabanları uygulamalar ve yazılımların veri bankalarıdır denilebilir. Verinin dijital ortamda güvenli ve erişilebilir bir şekilde, planlı olarak saklanmasını sağlar. Verilerin kendi aralarındaki ilişkilerini de belirler. Bu alanda mühendislik, iyi bir analiz ve planlamadan geçer. Bir iskelet arka plan olan veritabanı, iyi analiz edilmediğinde felaket denebilecek senaryolara zemin hazırlar. Verinin yönetimi ve ilişkisinin önemi düşünülünce bu alanın gerekliliği ortadadır.
- Mobil Programlama:
Yazılımcının göz bebeklerinden biridir bu ülkede. Tanıdığım herkesin bu konuda kesin bir fikri var. “Yap bir tane binlerce satsın dön köşeyi”. Aslında durum böyle değil, uygulamaların %5'lik dilimi kapıyor çoğunluk payı. Orada olabilmek de çeşitli özellikler gerektiriyor. Android( java & kotlin dilinde) ve IOS ( swift & obj-c dilinde) geliştirme yapabilirsiniz. Mobil uygulamaların günümüzdeki önemini düşünürsek geliştirdiğiniz uygulamalarla isminizi duyurabilir ve insanlara yardımcı olabilirsiniz.
- Oyun Programlama:
Oyun programlama ülkemizde mobil çatısı altında kendini göstermekte fakat masaüstü oyun alanında harika yapıtlar mevcut. Oyun programlamanın kendi içinde grafik, dizayn, hikaye, yapım, mekanik gibi çeşitli kolları mevcut. Tek başına hepsini yapmak elbet kolay değil, iş hayatına atıldığınızda neredeyse hiç bir şeyi de tek başınıza yapmıyorsunuz. Oyun oynamak ve yapmak arasında çok büyük farklar var, bunu karıştırıp seçmeyin diyerek araştırmanız gerektiğini belirteyim. Unity, CryEngine, Unreal Engine vb. oyun motorlarıyla yürütülüyor genellikle bu projeler. Grafik tarafında Blender, 3DSMax kullanılıyor diye biliyorum.
Daha nice özel alan olmakla birlikte, iş ilanları üzerinde inceleme yaparsak alan bazında tercih sebebi fazla bulunmuyor. “X alanda tecrübe” olarak geçiyor. Genellikle, bahsettiğim bu alanları Yazılım Mühendisliği çerçevesinde gerçekleştiriyoruz.
Bilgisayar Mühendisliği yeniliğe ve öğrenime aç bir alan. Bu sebeple sürekli araştırmanız ve yeni pratikler yapmanız gerekecektir. Sevdiğiniz işi yapıyorsanız bu bir sorun olmayacaktır. Aksine, okuduğum ve dinlediğim makalelerde “bu arkadaş bunu nasıl yapmış, nasıl aklına gelmiş” diyerek daha da heyecanlanıyor ve soru yağmuruna tutmadan edemiyorum.
Gebze Teknik Üniversitesi ve Bilgisayar Mühendisliğini merak ediyorsanız şurada arkadaşım Hasan Men harika bir içerik hazırlamış, okumanızda kesinlikle fayda var. Okuyan ve düşünen herkese teşekkürler…
Kaynaklarım:
